خودخوری مغزهای کمخواب
تاریخ انتشار: ۱۸ شهریور ۱۳۹۹ | کد خبر: ۲۹۲۱۸۷۹۱
محققان میگویند برخی سلولهای مغز در پستانداران اگر خواب کافی را تجربه نکنند شروع به وارد آوردن آسیب به بخشهای مهمی از مغز میکنند.
روزنامه جام جم نوشت: «خواب تنها برای بازگرداندن انرژی از دست رفته طی روز نیست. اثر خواب بیشتر از آن چیزی است که فکر میکنیم. مغز هنگام خواب، خود را از مواد سمی ناشی از کارکرد فعالیتهای عصبی باقیمانده طی روز پاک میکند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
نتایج تحقیقات نشان داده است خواب ناکافی مداوم باعث میشود مغز مقدار قابلتوجهی از ارتباطات بین نورونها را پاک کند که حتی با بهبود شرایط خواب این آسیب به حالت اول برنمیگردد.
در سال ۱۳۹۶ / ۲۰۱۷ تیمی از متخصصان علوم اعصاب به سرپرستی میشل بلسی از دانشگاه پلیتکنیک مارکه در ایتالیا، پاسخ مغز پستانداران را در عادت به خواب کم آزمایش کردند و به شباهت عجیب بین موشهایی رسیدند که خواب و استراحت کافی داشتند و آنها که محروم از خواب بودند.
فرآیند بازیابی مغز هنگام خوابهمانند دیگر سلولهای بدن، سلولهای عصبی مغز به طور مرتب از سوی نوعی از سلولها به نام گلیال بازیابی میشوند. سلولهای گلیال سلولهای پشتیبان هستند. آنها سیستم عصبی مرکزی را به هم پیوند داده و به طریق فیزیکی و شیمیایی از آن محافظت میکنند. علاوه بر این، مواد شیمیایی و غذایی مورد نیاز سلولهای عصبی را فراهم میآورند و اغلب به عنوان چسب در سیستم عصبی معرفی میشوند. آنها انواع مختلفی دارند که از آن میان سلولهای آستروسیت و میکروگلیال را میتوان نام برد. سلولهای میکروگلیال برای پاکسازی سلولهای کهنه و فرسوده از طریق فرآیندی به نام فاگوسیتوز یا بلعیدن عمل میکنند.
نوع دوم سلولهای گلیا، استروسیتها هستند که کار هرس کردن سیناپسها (یا ارتباطهای نورونی) غیر ضروری نورونها را در مغز بر عهده دارند. ما میدانیم این فرآیند پاکسازی در حین خواب اتفاق میافتد. اما نکته مهم بهدست آمده از تحقیقات نشان داده است فرآیندی مشابه، زمانی در مغز اتفاق میافتد که دچار کمخوابی میشویم. اما به جای اینکه قسمتهای مناسبی از سلولها در این فرآیند پاک شود، مغز شروع به آسیب زدن به خود میکند.
میتوان آن را با یک مثال واضحتر کرد. به طور معمول شبها زبالهها را کارکنان شهرداری از سطح شهر پاک و از فضای خانهها دور میکنند. حالا به این فکر کنید که پس از چندشب بیخوابی، کسی وارد خانه شما شده تا زبالهها را خارج کند و همراه زبالهها چیزهایی مثل تلویزیون، یخچال یا حتی وسایل ارزشمندتان را دور بیندازد.
بلسی میگوید ما برای اولین بار نشان دادیم پروتئین دیواره سیناپسها را آستروسیتها به خاطر کمبود خواب میخورند و این یعنی واردشدن آسیب جدی به مغز.
نتایج تکاندهنده یک آزمایشدر این آزمایش محققان موشها را به چهار گروه دستهبندی کردند. یک گروه به مدت شش تا هشت ساعت میخوابیدند و استراحت کافی داشتند، گروه دوم بهطور دورهای میخوابیدند و خود به خود از خواب بیدار میشدند، گروه سوم هشت ساعت محروم از خواب بودند و گروه چهارم به مدت پنج روز بهطور مزمن بیخوابی کشیده بودند و بیدار نگهداشته شده بودند.
محققان فعالیت هر دو نوع سلول را بررسی کردند. وقتی محققان فعالیت آستروسیتها را در میان چهار گروه موش بررسی کردند، دریافتند فعالیت آنها در ۵.۷درصد از سیناپسهای موشهای خوب استراحت کرده و ۷.۳درصد از موشهایی که به طور دورهای و خودبهخودی بیدار میشدند، افزایش یافته است. اما فعالیت آستروسیتها در موشهای محروم از خواب و آنها که به طور موقت بیدار نگه داشته شده بودند متفاوت بود. این سلولها فعالیت خود را در بخشهای مرتبط با خوردن در مغز بیشتر افزوده بودند. در مغز موشهای گروه سوم که محروم از خواب، بودند آستروسیتها در ۸.۴درصد از سیناپسها و در موشهایی که پنج روز بهطور مزمن محروم از خواب بودند ۱۳.۵درصد از سیناپسها فعال بودند. بلسی میگوید بیشتر سیناپسهای خوردهشده در دو گروه محروم از خواب بودند، مربوط به قدیمیترین و بزرگترین جای مغز بود. برای مثال زباله و وسایل خانه را به یاد بیاورید. این کار آستروسیتها مثل این است که بخشی از اسباب و اثاثیه که قدیمیتر، آنتیکتر و احتمالا خوبتر است را دور میریزد.
اما وقتی تیم تحقیقاتی فعالیت سلولهای میکروگلیا را در میان چهار گروه بررسی کردند متوجه افزایش این سلولها در گروههای محروم از خواب شدند. این یافته نگرانکننده بود، زیرا فعالیت میکروگلیا با بیماریهایی نظیر آلزایمر و سایر بیماریهای تحلیلبرنده مغزی همراه است. ما میدانیم عمل بلعیدن در سلولهای آستروسیت بعد از کمبود خواب موقت و دائمی اتفاق میافتد. اما بعد از بیدارشدنهای خودبهخودی اتفاق نمیافتد. اما برعکس فعالیت سلولها در انواع محروم از خواب باعث افزایش عمل بلع سلولها میشود که باعث ابتلای مغز به انواع اختلالات تحلیلبرنده مغزی است.
البته هنوز سوالات زیادی باقی مانده است. مثل اینکه اگر این فرآیند در انسانها بررسی شود و اگر بهبودی در مسیر خواب ایجاد شود، آیا این صدمات برطرف خواهد شد یا خیر؟
اما رشد ۵۰درصدی مرگ ناشی از آلزایمر از سال ۱۳۷۸/ ۱۹۹۹ تاکنون و نیز مشکلات و درگیری اکثر ما برای داشتن یک خواب شبانه کافی به این معنی است که باید هر چه زودتر و سریعتر برای بهبود خوابمان کاری انجام دهیم.
منبع: Science alert
لینک کوتاه: asriran.com/003811منبع: عصر ایران
کلیدواژه: کم خوابی آستروسیت ها سیناپس ها سلول ها موش ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.asriran.com دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «عصر ایران» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۹۲۱۸۷۹۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
تاکید پلیس براخلاق مداریکاربران مجازی درانتخابات
معاون فرهنگی و اجتماعی پلیس البرز گفت: کاربران و مدیران گروه ها و کانال ها در آستانه مرحله دوم انتخابات مجلس شورای اسلامی در این استان ، اخلاق مداری را در فضای مجازی اولویت فعالیت خود قرار دهند. - اخبار استانها -
به گزارش خبرگزاری تسنیم از کرج، سرهنگ سید مرتضی موسوی " اظهار کرد: با گسترش و توسعه ارتباطات و تغییر سبک تبلیغات و فعالیت های مرتبط با فضای مجازی و حواشی این فعالیت ها نیز تغییرات زیادی کرده و مدیریت این فضا ضروری است.
وی اضافه کرد: مدیران گروه ها و کانال های فضای مجازی مسوولیت سنگینی برای حفظ ارزش های اسلامی و رعایت اصول حرفه ای در انتشار مطالب دارند که باید به این مهم توجه ویژه داشته باشند.
معاون فرهنگی اجتماعی پلیس البرز افزود:در این سیر زمانی باید دست به دست هم دهیم تا فضی مجازی را بیش از پیش ایمن و مطمئن نگه داریم.
وی گفت: مدیران گروه ها و کانالهای فضای مجازی باید رعایت اصول اخلاقی در پیشگیری از هر نوع تشنج و تشویش افکار عمومی را مد نظر قرار دهند و از دامن زدن به مسائل حاشیه ای خودداری نمایند.
این مقام انتظامی با اشاره به افزایش حجم تبلیغات انتخاباتی در روزهای آتی و علاقمندی کاربران به استفاده از نرم افزارهای موبایل پایه، یادآورشد: کاربران نرم افزارهای تبلیغاتی را از منابع رسمی انتشار که بررسی های امنیتی لازم را در خصوص امنیت آن ها انجام شده استفاده کنند.
وی گفت: در این شرایط کلاهبرداران و سودجویان فرصت را غنیمت دانسته و با ترفندهای مختلف از جمله ایجاد اینگونه نرم افزارها در پوشش تبلیغ و ارسال آن در شبکه های اجتماعی مختلف و تحریک افراد به دانلود و نصب آنها، دست به سودجویی از کاربران می زنند.
سرهنگ موسوی ادامه داد: با نظارت و کنترل بر شبکه های اجتماعی توسط ادمین ها در فضاهای مجازی می توان از بسیاری از آسیب هاجلوگیری کرد.
وی تاکید کرد : با توجه به اینکه مدیران گروه ها و کانال ها در فضای مجازی مسوولیت فضای مجازی را عهده دارند از قراردادن هرگونه لینک و آدرس ناشناس خودداری کنند و قبل از عضوگیری در گروه و کانالهای خود حتما فعالیت کاربرها را مورد رصد و پایش قرار دهند.
انتهای پیام/